De schermen van de vijf deelnemende kindertelevisiezenders (Nickelodeon, Nickelodeon junior, Ketnet, Ketnet junior en Studio 100) gaan op woensdag 19 april op zwart tussen 13 en 17 uur. Zo worden kinderen en jongeren uitgedaagd om buiten te gaan spelen. Maar de missie om het buiten zijn te verhogen, blijft niet beperkt tot deze ene dag.
Kinderen en jongeren zijn immers steeds minder aanwezig in de buitenruimte. Dat is de verontrustende conclusie van het Grote Buitenspeelonderzoek uit 2019. In vergelijking met voorgaand onderzoek uit 2008 speelden 37 procent minder kinderen op straat, pleinen en in parken. Leefbaarheid, sociale cohesie en persoonlijke veiligheid zijn onmisbare elementen om in de buitenruimte te vertoeven. Daar ontbreekt het nog al te vaak aan. In de Participatiesurvey 2020-2021-2022 gaf een kwart van de ouders aan dat de woonbuurt te onveilig is om hun kinderen buiten te laten spelen. En dat terwijl de coronacrisis net heeft aangetoond hoe belangrijk de publieke ruimte voor kinderen en jongeren is.
Kinderen en jongeren spenderen daarnaast steeds meer tijd aan digitale technologieën. In de Digimeter van 2022 gaf maar liefst 35 procent van de jongeren aan ‘verslaafd te zijn aan hun smartphone’. En dat heeft medische gevolgen: het aantal mensen met bijziendheid neemt toe, met minder blootstelling aan daglicht buiten de voornaamste verklarende factor.
Het actieplan ‘Mee(r) naar buiten?!’ bouwt verder op het Vlaams Jeugd en kinderrechtenbeleidsplan (JKP) 2020-2024. Een van de decretale beleidsdoelstellingen van dat plan is het creëren van ruimte voor kinderen en jongeren, door gezonde en leefbare buurten te voorzien. Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle maakte al in 2021, met de projectoproep ‘Investeringssubsidies voor Kwaliteitsvolle Basisinfrastructuur’, 11 miljoen euro vrij voor jeugdinfrastructuur. Dat geld wordt geïnvesteerd in 70 goedgekeurde nieuwe of renovatieprojecten.
Met het actieplan zet minister Dalle een flinke stap voorwaarts in de ontwikkeling van een heus buitenbeleid in Vlaanderen en Brussel. De Buitenspeeldag wordt uitgebreid naar het traject 365 dagen buiten spelen. De Buitenspeeldag(campagne) vormt het hoogtepunt in de campagne 365 dagen buiten spelen. De boodschap is duidelijk: kom niet enkel buiten op de Buitenspeeldag, maar heel het jaar door. Ook de doelgroep breidt uit: de campagne richt zich niet langer alleen op kinderen tot 12 jaar. Ook tieners ouder dan 12 moeten zo veel mogelijk aangemoedigd worden om gebruik te maken van de buitenruimte. Die verbreding is belangrijk, want dat doen ze op een andere manier dan ravottende kinderen en dat vraagt een meer gerichte aanpak.
Het actieplan bevat drie voorname actiedomeinen: verder onderzoek en kennisopbouw, kennis- en expertisedeling, en het informeren, ondersteunen en inspireren. Zo werd de nieuwe website www.buitenspelen.be gelanceerd. Deze portaalsite bundelt alle informatie over buiten spelen, 365 dagen lang. De bestaande speeldatabank www.speelidee.be wordt uitgebreid en gelinkt aan buitenspelen.be. Deze wordt nog meer gericht op ondersteuning van (groot)ouders die op zoek zijn naar gericht advies.
Voor lokale besturen komt er begin 2024 een inspiratiedag rond ‘Mee(r) naar buiten?!’, die bedoeld is om de besturen te inspireren en te ondersteunen in het vormgeven van een buitenspeelbeleid en beleid rond jongeren in de publieke ruimte. De campagne #365dagenbuitenspelen legt de nadruk op het belang van buiten zijn en buiten te vertoeven.
De Buitenspeeldag en het actieplan ‘Mee(r) naar buiten?!’ kwamen tot stand in samenwerking met het Departement Cultuur, Jeugd & Media van de Vlaamse overheid, de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk, Goe Gespeeld!, Kind & Samenleving vzw, Bataljong en het Vlaams Netwerk Kind- en Jeugdvriendelijke Steden en Gemeenten, en Netwerk Lokaal Sportbeleid.