04 jun 2025

#MaaktDatGeBuitenZijt!

Van nodenonderzoek naar eindproduct van intensieve stage

Wervelwind Lotte, eeuwige reflector - zoals ze intern binnen het team wel eens werd genoemd - startte haar twee-jaren-traject bij ons in 2022. Ze stapte mee in 'Team Spelen' als sterke aanvulling. Op het einde van haar traject dient er een eindproduct te liggen...

Na veel wikken en wegen klopten we af op '"Iets rond tieners'. Want daar is nood aan."

Lotte ging aan de slag via nodenbevragingen, veel lezen, mee vergaderingen volgen, evaluaties uitpluizen en mee richting geven, tieneractiviteiten en -speelideetjes ontwikkelen,...

Na een tijdje werd het duidelijk: er is nood aan het samenbrengen van wat er al is, nood aan mee richting geven aan lokale besturen.

En zo geschiedde... Lotte verzamelde zelf alle info, sprak met partners in het veld, en schreef deze gids als kers op de taart van een intense maar plezierige stageperiode.

Met trots mogen we dan, samen met haar, ook deze gids aan je voorstellen.

Ga ermee aan de slag!

De inspiratiegids 'maakt dat ge buiten zijt' - rond tieners - is een bundeling van alle informatie die je als lokaal bestuur nodig hebt om zelf aan de slag te gaan met de publieke ruimte, een participatietraject te starten om dit aan te pakken, en het belang te begrijpen van deze manier van werken.

Gebruik deze gids als houvast, als leidraad. Laat hem je brengen tot partnerorganisaties, nieuwe inzichten en laat je inspireren door de goede voorbeelden.

Jij bent aan zet!

Onze inspiratiegids

Kinderen noemen het nog ‘spelen’, tieners doen het vaak zonder het zo te benoemen, en jongeren kleuren dit allemaal op hun eigen manier in. Maar eigenlijk gaat het allemaal om hetzelfde: ontdekken, ontspannen, verbinden.

In deze gids proberen we specifiek de groep tieners wat uit te lichten. Waarom? simpelweg omdat het een groep is die vaak verdwijnt in de veelheid aan woorden. Kinderen en jongeren, is een begrip dat heel vaak te horen is, maar Tieners worden daarin niet specifiek uitgelicht.

Tieners, wie zijn dat eigenlijk? In deze gids spreken we vaak over kinderen, tieners en jongeren. In onze definitie zijn kinderen; ‘iedereen onder de 10 jaar’, tieners; ‘iedereen tussen 10 en 14 jaar’, en jongeren; ‘iedereen vanaf 14 jaar’. Een tieners zit mooi tussen de leeftijden waar spelen nog puur ‘ravotten zonder grenzen’ is en de ‘ik ben wel al beetje volwassen hé’ fase. Tieners hangen rond op een plein, spelen samen online spelletjes, of chillen aan het station. Ze lachen, zoeken grenzen op, dagen elkaar (en de wereld) uit. Ze spelen met identiteit, met wie ze zijn en willen zijn.

Download de gids!

In deze gids brengen we heel wat informatie over en onderzoek naar ruimte die kinderen, jongeren, en in het bijzonder tieners, nodig hebben samen. De vertaling naar de praktijk kan aan de hand van de vele voorbeelden die te vinden zijn. Ga zelf aan de slag, experimenteer erop los, alleen zo kom je te weten wat wel, maar ook wat niet werkt.

We bekijken het belang van spelen, de ruimte die ze nodig hebben, de mogelijkheden die daar dan liggen, en nog veel meer. We laten zien waarom ‘hangen’ niet noodzakelijk overlast moet zijn, en hoe participatie hieraan kan bijdragen.

Wat halen we uit deze gids?

Deze gids toont aan dat het belangrijk is dat tieners, maar ook kinderen en jongeren, meer nodig hebben dan gewoon een plek om te ‘zijn’. Ze hebben ruimte nodig die hen erkent als volwaardige gebruiker, waar ze zich welkom voelen en die hen toelaat om te spelen, ontdekken, verbinden, hangen en vooral zichzelf te zijn.

Rondhangen, ‘zwerven’, lawaai maken, afspreken, niets doen: het is niet altijd een teken van ‘doelloosheid’, het is ook een uiting van zingeving, van zoeken naar plaats, betekenis, privacy en aanvaarding.

Het is belangrijk dat er ruimte is die in participatieve vorm tot stand komt. Lokale besturen kunnen hier een mooie aanzet tot geven. Een jongeren-, tiener-, en kindvriendelijke gemeente is er één die hen ziet, hoort en ruimte biedt. Want wat tieners, maar ook kinderen en jongeren, vandaag ervaren in hun buurt, bepaalt hoe ze zich morgen zullen verhouden tot hun samenleving.

Door ruimte opnieuw écht publiek te maken zullen er nieuwe gemeenschappen ontstaan, maar zullen ook oude gemeenschappen herstellen. Het is een belangrijk onderdeel van het opnieuw ‘wakker maken’ van sociale relaties in steden en gemeenten.

Echter, dit is enkel mogelijk als iedereen bereid is om samen te zoeken naar nieuwe manieren van samenwerken. Net zoals ideeën uitwisselen, luisteren en rekening houden met elkaar moet dat een belangrijk onderdeel worden van ruimtelijke planning.

Participatie, co-creatie en het erkennen van de waarde van ongestructureerde tijd (vrije tijd) vormen hierbij fundamenten. Zij zijn de experten van hun eigen leefwereld, als lokaal bestuur kan je de sleutel zijn om die leefwereld werkelijk vorm te geven. Durf ruimte te delen, durf hen serieus te nemen.

Concreet aan de slag?

Begin gerust klein: ga in gesprek, observeer hoe en waar ze zich bewegen, ga op zoek naar gemeenten die voorbeelden hebben die voor jouw gemeente ook haalbaar zijn. Jongeren-, tiener-, en kindvriendelijke ruimte creëren begint bij grote investeringen, maar bij een andere blik.

Investeren hierin versterkt niet alleen het welzijn van de doelgroep, maar ook sociale cohesie, veiligheid, gelijke kansen, werkt vooroodelen weg en sterkt de democratische betrokkenheid.