Als lokaal bestuur aan de slag met buitenspelen

Waarom?

Als lokaal bestuur heb je zo goed als alles in handen om kinderen en jongeren dé ideale omgeving te geven om volop buiten hun ding te doen. 

Het investeren in een (buiten)speelbeleid in jouw gemeente of stad is dan ook essentieel om hier werk van te maken. Ga aan de slag met alle diensten om te bekijken hoe zij kunnen bijdragen aan het speelbeleid en welke zaken zij, vanuit hun unieke rol, kunnen uitvoeren om het spelen te stimuleren. 




Het belang van buitenspelen

Benieuwd naar het algemeen belang van buitenspelen en waarom je daarop zou moeten inzetten? In maart 2023 hielden we het betoog rond het belang van Buitenspelen in het Vlaams Parlement. Lees er hier alles over... 




Goe Gespeeld! gemeente

Wil je écht werkmaken van een positief speelklimaat? Zet dan in op de 8 beloftes die een Goe Gespeeld! label met zich meebrengt




Het Buitenspeelakkoord

De resultaten van het buitenspeelonderzoek (2019) van Kind & Samenleving liegen er niet over. Kinderen, en vooral meisjes, spelen minder en minder buiten. Louter theoretisch gesteld, zouden we kunnen zeggen dat we aan dit tempo over 20 jaar geen kinderen meer zien spelen in hun buurt.

Hoog tijd dus om werk te maken van een buitenspeelbeleid in Vlaanderen en Brussel. Vanuit het traject 365 Dagen Buitenspelen schuiven we enkele werkpunten naar voren, waarvoor jij, als lokale bestuur, de handen uit de mouwen kan steken: HET BUITENSPEELAKKOORD voor lokale besturen

De 8 speelse beloftes van het Goe Gespeeld!-charter blijven staan. Maar we presenteren nog vijf. extra (uitgediepte) aandachtspunten om in te zetten op een buitenspeelbeleid. 

Lees er alles over 

Kind vriendelijke steden en gemeenten

Een kindvriendelijke stad of gemeente verbindt zich ertoe de rechten van het kind te realiseren en te implementeren doorheen alle beleidsnormen.

We poneren 4 uitgangspunten voor kindvriendelijk beleid:

  • In een kindvriendelijke stad of gemeente zijn kinderen en jongeren volwaardige medeburgers. Ze zijn niet enkel de toekomst, ze zijn vooral het nu. Ze hebben dus het recht om actief vorm te geven aan de samenleving. 
  • Kindvriendelijkheid gaat over alle levensdomeinen van kinderen en jongeren en heeft dus consequenties voor alle beleidsdomeinen. Een kindvriendelijkbeleid is met andere woorden een horizontaal beleid en werkt integraal.
  • De implementatie van kinderrechten zijn geen doel opzich. Wel kunnen ze gehanteerd worden als hefboom voor verandering. Bovendien moeten kinderrechten steeds binnen de reële context gezien worden. Kindvriendelijkheid is een dynamisch, veranderlijk proces waarin steeds nieuwe aspecten en uitdagingen worden toegevoegd.
  • Kindvriendelijkheid  kan gehanteerd worden als barometer voor goed lokaal beleid dat de leefbaarheid voor iedereen verhoogt. De lat leggen op niveau van de meest kwetsbare burgers, oa. kinderen, maakt dat je beleid iedereen betrekt. Kindvriendelijkheid is dan een toets voor een toegankelijke, open en duurzame samenleving.   

Het label KVSG halen?!

Wil je graag het label kindvriendelijke stad of gemeente halen? Dat kan!

  • Creëer een breed engagement en draagvlak bij bestuur en diensten 
  • Maak een grondige, participatieve analyse om je toekomstig beleid op te baseren 
  • Veranker je keuzes in een strategie kindvriendelijkheid die deel uitmaakt van het meerjarenplan 
  • Stel een portfolio samen waarmee je aantoont dat je aan de criteria van een kindvriendelijke stad of gemeente voldoet

 


Aan de slag mét kinderen en jongeren

Buurtspelers


Buurtspelers
van Kind & Samenleving helpt om het spelen in de buurt met kinderen in beeld te krijgen, met concrete inspraakmethodieken, een checklist om alle info goed te kunnen begrijpen, en inspiratie om te werken aan een beter bespeelbare buurt te werken.

Picto-play!


Picto-Play van Kind & Samenleving is een handige methode om aan de slag te gaan om kinderen te betrekken bij het inrichten van speelse ruimtes.  Aan de hand van speelse icoontjes kunnen kinderen zelf ontwerpen maken én afwegen welke keuzes ze maken.

Inspraak creëren


Kind & Samenleving verzamelden 15 technieken om aan inspraak te doen met kinderen en jongeren. De meeste technieken zijn inzetbaar voor verschillende leeftijden! Bij elke techniek staat een korte uitleg 

 

Jonge wegweters

 

Jonge Wegweters, van K&S en Batajong, is een toolbox speciaal ontwikkeld voor steden en gemeenten om jongeren tussen 16 en 21 jaar te betrekken bij het lokale mobiliteitsbeleid. Samen breng je de mobiliteitsbeleving en het verplaatsingsgedrag van jongeren in je stad, gemeente of regio in kaart.


Kinderen en jongeren zijn ongelooflijk veelzijdig bij het inkleuren van publieke ruimte. Naast hun eigen (speel)noden kunnen zij perfect verwoorden hoe een publieke ruimte er voor andere doelgroepen zou moeten uitzien.

Laat je inspireren

Tienervriendelijke publieke ruimte

 
Kind & Samenleving voorziet een publicatie dat je de nodige deskundigheid aanreikt m.b.t. tienervriendelijke publieke ruimte. Ze stellen plannings- en ontwerpprincipes voor om tienervriendelijk te plannen en te ontwerpen. Deze publicatie reikt ook inspiratiemateriaal aan voor participatietrajecten met tieners. 

Meisjes in de publieke ruimte


Meisjes spelen minder buiten dan jongens. Hoe zorgen we er samen voor dat meisjes zich meer thuis voelen in de publieke ruimte? Kind & Samenleving maakte een interactieve pdf met 10 ontwerpprincipes voor een meer genderinclusieve (speel)ruimte.

Rondhangen


Rondhangen is een recht voor alle inwoners in de gemeente. Voor veel tieners en jongeren is het een essentieel deel van hun ontwikkeling. Toch wordt rondhangen vaak gezien als een probleem, bijvoorbeeld door buurtbewoners. Bataljong schreef een heus pleidooi voor 'hangjongeren'. 

365xBuitenspeeldag


Sinds 2021 verschuift de focus van één Buitenspeeldag naar 365 dagen buitenspelen. De stuurgroep die de Buitenspeeldag en het traject mee ondersteunt bracht dan ook een publicatie uit vol met tips en inspiratie om 365 dagen in te zetten op buitenspelen. 


Ruimte delen


Van 2014 tot 2017 zette De Ambrassade in op het project “Ruimte delen is ruimte creëren”. De doelstelling van dit project was: Tegen eind 2017 is ruimte delen met kinderen, jongeren en hun organisaties een evidentie en een realiteit, zowel bij de overheid als bij eigenaars van private ruimte, bij ontwerpers van ruimte, en bij kinderen, jongeren en hun organisaties zelf. Bekijk de onderzoeksresultaten. 

 

Pop-up skateparken


Om snel in te spelen op een actuele vraag van skaters kiezen lokale besturen er soms voor om een tijdelijk skatepark te installeren in de gemeente. Daarnaast is zo’n tijdelijk skatepark een ideale manier om contact te zoeken met skaters wanneer je de bouw van een skatepark hebt gepland en de skaters mee wil laten nadenken over de invulling daarvan.  Lees er alles over op de website van Bataljong

Buiten spelen


Hoe kunnen lokale besturen buiten spelen stimuleren? Op die vraag zochten Goe Gespeeld! en Jantje Beton een antwoord! De brochure 'meer ruimte voor buiten spelen' (2017) bundelt inspirerende verhalen uit Vlaanderen en Nederland.  

Buurtsport


Een multidisciplinair team van academici voerde vier jaar lang onderzoek uit naar de rol die buurtsport speelt in de sociale inclusie van jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties. De kernwoorden van dit onderzoek zijn persoonlijke ontwikkeling, gezondheid en sociale cohesie. Je kan de publicatie hier verkrijgen. 


Meten = weten

Speelweefsel

Een speelweefsel is een netwerk dat alle informele en formele (speel)plekken omvat, en de routes die deze plekken verbinden.

Door kaarten te maken van de plekken en verbindingen die kinderen vaak gebruiken, wordt het perspectief van kinderen 'ruimtelijk vertaald'. Op die manier kunnen we het bestaande en het gewenste speelweefsel van een gebied uittekenen.

Op de website van Kind & Samenleving lees je er alles over!  

Tienerweefsel

Een tienerweefsel is een geheel van formele én informele plekken die voor tieners belangrijk zijn, met hun onderlinge verbindingen. 

Het is een planningslaag, specifiek vanuit tieners gedacht en met een eigen interne ‘logica’, maar die tegelijkertijd niet los te zien is van andere planningslagen voor publieke ruimte (bijv. groenstructuur, mobiliteit, sport en recreatie ...).  

Op de website van Kind & Samenleving lees je er alles over! 

Groen Speelweefsel

Kind & Samenleving, De Ambrassade, Bos+, ANB en de Provincie Limburg zetten in 2013 hun schouders onder het project 'Groen speelfweefsel'.

Met deze website worden gemeenten aangemoedigd om werk te maken van een goed weefsel van groene speelplekken om kinderen (opnieuw) kansen te bieden op dagelijks speels contact met de natuur.


Zelf aan de slag met jouw speelgebieden in kaart brengen.

Heel wat steden en gemeente brengen hun eigen speelplekken in kaart. 

Zoals hierboven kan je inzetten op (groen)speelweefsel en tienerweefsel. Die plannen en kaarten geven je tools in handen om je eigen beleid op gemeentelijk of stedelijk niveau op af te stemmen. 

Maar je kan die plekken ook gaan visueel tonen aan de kinderen en jongeren in jouw buurt. Zo kunnen zij, heel makkelijk en speels, op ontdekking gaan binnen de gemeentegrenzen. 

Zij gingen je reeds voor! 


Speelplekken registreren

Wist je dat er heel wat externe websites belangrijke en waardevolle kind- en jeugdpl ekken verzamelen? Staan jullie plekker reeds geregistreerd? 

  • Op deze legale graffiti muren kan je de legale graffitimuren in jouw gemeente of stad registreren. 
  • Je kan via deze kaart speelnatuurlocaties zoeken. Je vindt er de lijst van waaw-plekken die Springzaad geselecteerd heeft. Het is niet een verzameling van alle speelnatuurplekken maar van de echte 'must-sees'. Staan die van jullie er op?
  • Jeugdmaps heeft op dit moment verruit de grootste databank met jeugdinfrastructuur en speelterreinen. Door je eigen lcaties hierop aan te melden, kan de jeugd van de buurt en ver daarbuite ze terugvinden
  • Speelzones in je buurt kan je hier registreren.
  • BOS+ wil scholen, zorginstellingen en terreinen van jeugdverenigingen en -verblijven ondersteunen om (bio)diverse, toegankelijke, en speelvriendelijke groenvoorzieningen aan te leggen. Ze verzamelden alle reeds-gerealiseerde wonderwoudjes op een kaart! Vraag er gerust ook eentja aan!
  • Op onze eigen website vind je alle activiteiten die zich hebben geregistreerd als een Buitenspeeldag-activiteit. Benieuwd waar er allemaal eentje doorgaat, dat vind je hier!  

Vergeet je ruimtelijke planners niet!

Ruimtelijke planners zijn getraind om na te denken over ruimte die beschikbaar is. Ook zij kunnen de stem van kinderen en jongeren meeneemen in heel wat ontwerp- en uitvoerfases! 

Kinderen en jongeren verplaatsen zich op een unieke manier in en rond een stad/ gemeente. Ze gebruiken de (semi-)publieke ruimte op zoveel verschillende manieren, vaak anders dan de gemiddelde volwassenen dit doet. Bij de inplanting/planning van ruimtelijke structuren hou je dus best rekening met al deze facetten.

Bekijk mee hoe zij de stem van kinderen en jongeren kunnen vertegenwoordigen.